1.000 ισοβίτες στις ελληνικές φυλακές

Ο νέος Ποινικός Κώδικας, που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τις προσεχείς ημέρες, επιχειρεί να εκσυγχρονίσει το σύστημα τιμωρίας.

Της Ιωάννας Μάνδρου / kathimerini.gr

Τον μεγαλύτερο αριθμό ισοβιτών από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα έχει η Ελλάδα, καταγράφοντας πρωτοφανές ρεκόρ με 1.000 ισοβίτες μεταξύ 12.912 κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές. Αλλες χώρες της Ευρώπης δεν έχουν παρά μόνον μερικές δεκάδες ισοβίτες, όπως η Ολλανδία –με πληθυσμό 17 εκατ.– που έχει μόνον 90 και η Γερμανία 140. Ο νέος Ποινικός Κώδικας που αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή προβλέπει περιορισμό στην επιβολή ισόβιας κάθειρξης. Τον μεγαλύτερο αριθμό ισοβιτών από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα διαθέτει η χώρα μας, καταγράφοντας πρωτοφανές ρεκόρ, καθώς 1.000 ισοβίτες κρατούνται στις ελληνικές φυλακές των 12.912 κρατουμένων.

Ο νέος Ποινικός Κώδικας, που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τις προσεχείς ημέρες, επιχειρεί να εκσυγχρονίσει το σύστημα τιμωρίας.

Η επιβολή των ισοβίων και η πρόβλεψή τους ως ανώτατης ποινής για σωρεία αδικημάτων -κυρίως οικονομικού χαρακτήρα τα τελευταία χρόνια- έχει εκτοξεύσει τον αριθμό των ισοβιτών, που πλέον έφθασαν τους 1.000, ενώ αντίστοιχες σε πληθυσμό χώρες της Ευρώπης δεν έχουν παρά μερικές δεκάδες! Ενδεικτικό είναι ότι η Ολλανδία διαθέτει μόνον 90, η Γερμανία 140, άλλες ευρωπαϊκές χώρες κινούνται στα ίδια επίπεδα, με εξαίρεση την Ιταλία, που έχει μεν 1.600, αλλά με πληθυσμό πενταπλάσιο από την Ελλάδα.

Η συχνή επιβολή των ισοβίων προβληματίζει από χρόνια πανεπιστημιακούς, δικαστές και έγκριτους νομικούς, καθώς επισημαίνουν πως δεν μπορεί η ανωτάτη των ποινών να προβλέπεται παρά μόνον σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις εγκληματικής δράσης και για αδικήματα πολύ σοβαρά, όπως οι ανθρωποκτονίες, οι ληστείες κ.ά.

Επίσης, επισημαίνουν ότι στην πράξη κάποιος που θα καταδικαστεί σε ισόβια θα μείνει στη φυλακή μερικά χρόνια, το πολύ 15, γεγονός που συνηγορεί υπέρ του περιορισμού στην επιβολή τους.

Στο πλαίσιο αυτό, ενδιαφέρον παρουσιάζει η διάταξη που περιλαμβάνεται στον νέο Ποινικό Κώδικα, την οποία αναμένεται να καταθέσει προς ψήφιση στη Βουλή μέχρι το τέλος του μήνα το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Ο νέος Κώδικας που επιχειρεί να εκσυγχρονίσει το σύστημα ποινικής τιμωρίας, που ισχύει αναλλοίωτο για έξι και πλέον δεκαετίας με επιμέρους τροποποιήσεις, προβλέπει περιορισμό στην επιβολή ισόβιας κάθειρξης, καθώς τα ισόβια στο εξής δεν θα είναι μονόδρομος, αλλά το δικαστήριο θα έχει τη δυνατότητα διαζευκτικά να επιβάλει ισόβια ή ποινές από 15-20 χρόνια.

Σημαντικές είναι επίσης οι ρυθμίσεις σύμφωνα με τις οποίες για τα κακουργήματα -τα περισσότερα- στο εξής οι προβλεπόμενες ποινές θα είναι από 5 έως 15 χρόνια (τώρα το ανώτατο ήταν 20) και για τα πλημμελήματα από ένα μήνα έως 5 χρόνια.

Επίσης, με άλλες διατάξεις καταργείται ως παρεπόμενη (συμπληρωματική) ποινή η στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων και παραμένει σε ισχύ μόνον η αποστέρηση αξιωμάτων και η απαγόρευση στην άσκηση επαγγέλματος.

Παράλληλα, στην προσπάθεια γενναίας αποποινικοποίησης αδικημάτων ήσσονος σημασίας, καταργούνται τα πταίσματα από την κατηγορία των εγκλημάτων, ενώ προβλέπεται για ορισμένες κατηγορίες από αυτά, όπως πολεοδομικές παραβάσεις, υγειονομικές και άλλες, η επιβολή διοικητικών προστίμων και κυρώσεων.

Με άλλη διάταξη του νέου Κώδικα καταργείται το μέτρο της μετατροπής των ποινών σε χρηματικές, κάτι που ήδη προκαλεί συζητήσεις και μέσα στη Δικαιοσύνη, ενώ διευρύνεται ο κατάλογος των ελαφρυντικών και προβλέπονται ως ελαφρυντικά και άλλες καταστάσεις, όπως για παράδειγμα η εξάρτηση από συγκεκριμένες ουσίες, η συνδρομή που παρέχει κάποιος στις δικαστικές αρχές για την εξιχνίαση μιας εγκληματικής δράσης.

Ο νέος Ποινικός Κώδικας, προϊόν πολύχρονης νομοπαρασκευαστικής εργασίας -ξεκίνησε πριν αποβιώσει ο διαπρεπής καθηγητής Ιω. Μανωλεδάκης-, αναμένεται να τεθεί τις προσεχείς ημέρες σε δημόσια διαβούλευση.