Καταδικάστηκαν, εκτελέστηκαν και μετά 88 χρόνια αθώωθηκαν οι 6 για την Μικρασιατική Καταστροφή

Μια απίστευτη, πρωτοφανή στα χρονικά της χώρας και άκρως ιστορική απόφαση έλαβε το ανώτατο δικαστήριο της χώρας. Το Ζ΄ Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου με την υπ’ αριθμόν 1675/2010 απόφασή του αθώωσε τους «έξι» που είχαν καταδικαστεί ως υπεύθυνοι για την Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 και είχαν εκτελεστεί λίγο αργότερα στο Γουδί.

Το δικαστήριο έκανε δεκτή την αίτηση του Μιχ. Πρωτοπαπαδάκη, εγγονού του πρώην Πρωθυπουργού Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, κρίνοντας ότι προέκυψαν καινούρια στοιχεία που συνηγορούν στην αθώωση των έξι κατηγορουμένων. Συγκεκριμένα, έχει πλέον έρθει στο φως της δημοσιότητας ένα τηλεγράφημα του Ελευθερίου Βενιζέλου και μια ομιλία του στην Βουλή, όπου ο Βενιζέλος έλεγε ότι οι έξι δεν έπρεπε να χαρακτηριστούν «προδότες».

Οι αρεοπαγίτες ως γνωστόν είχαν αποφασίσει την αναψηλάφηση της δίκης, θεωρώντας πώςάγνωστα γεγονότα και στοιχεία κατατείνουν στην άποψη ότι οι έξι δε ευθύνονταν δια «των παραλείψεων τους» για την Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό του ελληνισμού της Μικρασίας. Από τα γεγονότα αυτά και τις αποδείξεις που εξετάστηκαν στη δίκη που έγινε στον Άρειο Πάγο προέκυψε ότι οι έξι ήταν αθώοι.

Με την απόφασή τους, οι αρεοπαγίτες απέρριψαν επίσης την παράσταση πολιτικής αγωγής της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος που θεωρούσαν τους έξι υπευθύνους για τον ξεριζωμό του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η απόφαση ελήφθη με οριακή πλειοψηφία 3 προς 2, αφού υπήρξε και ισχυρή μειοψηφία που έκρινε ότι δεν πρέπει να ανατραπεί η απόφαση και να διεξαχθεί εν έτει 2010 μία δίκη χωρίς να υπάρχουν τα πρακτικά του Έκτακτου Στρατοδικείου που στήθηκε τον Νοέμβριο του 1922 στην Παλαιά Βουλή και εξέδωσε απόφαση στις 15 εκείνου του μήνα, την οποία ακολούθησε η εκτέλεση των έξι καταδικασθέντων στο Γουδί λίγες ώρες μετά.

Μετά από αυτήν την απόφαση ακυρώνεται οριστικά, έστω και 88 χρόνια μετά, η καταδικαστική απόφαση του Έκτακτου Στρατιωτικού Δικαστηρίου. Παράλληλα, παύει λόγω παραγραφής η ποινική δίωξη σε βάρος των «έξι» - οι οποίοι έτσι αθωώνονται από τις κατηγορίες για τις οποίες εκτελέστηκαν. Έτσι, σχεδόν έναν αιώνα μετά την απόφαση εκείνη να εκτελεστούν για εσχάτη προδοσία, αποκαθίσταται η μνήμη τους. Η απόφαση έχει βέβαια περισσότερο ιστορική αξία, καθώς πλέον δεν θα χαρακτηρίζονται προδότες, ωστόσο δεν μπορεί να γίνει πλέον κάτι για να ανατραπεί η ποινή του θανάτου που τότε τους επιβλήθηκε (λανθασμένα, όπως αποδεικνύεται σήμερα).

Για την ιστορία, αξίζει να αναφερθεί ότι οι κατηγορούμενοι στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών ως υπαίτιοι για την Μικρασιατική Καταστροφή ήταν οι πρώην πρωθυπουργοί Δημήτριος Γούναρης, Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης και Νικόλαος Στράτος, οι υπουργοί Νικόλαος Θεοτόκης, Γεώργιος Μπαλτατζής, Ξενοφών Στρατηγός και Μιχαήλ Γούδας καθώς και ο αρχιστράτηγος Μικράς Ασίας και Θράκης Γεώργιος Χατζηανέστης. Στους Χατζηανέστη, Γούναρη, Στράτο, Πρωτοπαπαδάκη,Μπαλτατζή και Θεοτόκη είχε επιβληθεί η ποινή του θανάτου, με αποτέλεσμα να εκτελεστούν λίγες ώρες μετά την έκδοση της απόφασης στο Γουδί, ενώ στους Γούδα και Στρατηγό η ποινή τωνισόβιων δεσμών.